Menntun fyrir alla með áherslu á heimsmarkmið 4.7.
Í formennsku Íslands í Norrænu ráðherranefndinni er sjónum beint að ungu fólki þar sem áhersla er lögð á virka þátttöku og samtal við fulltrúa ungs fólks. Áhersla er lögð á heimsmarkmið 4.7 sem snýr að eflingu á þekkingu og færni tengdri sjálfbærri þróun. Markmið verkefnisins er að Norðurlönd verði í fararbroddi við innleiðingu á fjórða heimsmarkmiði Sameinuðu þjóðanna með sérstaka áherslu á markmið 4.7 sem nær til allra skólastiga þannig að þjónusta og stuðningur við menntakerfi landanna verði í fremstu röð og að einstaklingar hafi tækifæri til fjölbreytts náms og starfa, án aðgreiningar. Leggja þarf grundvöll að virkri þátttöku á öllum skólastigum í lýðræðissamfélagi og veita börnum og ungmennum viðeigandi undirbúning og fjölbreytt tækifæri fyrir frekara nám og störf...
Í heimsmarkmiði 4.7 er kveðið á um að eigi síðar en árið 2030 verði tryggt að allir nemendur öðlist nauðsynlega þekkingu og færni til þess að ýta undir sjálfbæra þróun, meðal annars með menntun til sjálfbærrar þróunar, sjálfbærum lífsstíl, mannréttindum, kynjajafnrétti, eflingu friðsamlegra samskipta án ofbeldis, heimsborgaravitund, viðurkenningu menningarlegrar fjölbreytni og framlagi menningar til sjálfbærrar þróunar.
Norræna ráðherranefndin - Norrænt samstarf.
Norræna samstarfið er eitt umfangsmesta svæðasamstarf í heiminum. Samstarfið nær til Danmerkur, Finnlands, Íslands, Noregs og Svíþjóðar auk Álandseyja, Færeyja og Grænlands. Norræna samstarfið er pólitískt, efnahagslegt og menningarlegt og skiptir miklu í evrópsku og alþjóðlegu samstarfi. Í norrænu samstarfi er unnið að því að styrkja stöðu Norðurlanda í sterkri Evrópu. Með norrænu samstarfi er unnið að því að efla norræna og svæðisbundna hagsmuni í alþjóðlegu umhverfi. Sameiginleg gildi landanna styrkja stöðu Norðurlanda og skipa þeim meðal þeirra svæða í heiminum þar sem nýsköpun og samkeppnishæfni er mest.
Norræna ráðherranefndin.
Börn og ungmenni eru markhópar sem njóta forgangs hjá Norrænu ráðherranefndinni. Ráðherranefndin skilgreinir markhópinn sem öll börn og ungmenni á aldrinum 0–25 ára. Samkvæmt Barnasáttmála SÞ er þar átt við stúlkur, drengi og börn, sem samsama sig ekki neinu kyni og eru yngri en 18 ára, en einnig ungar konur, karla og transfólk undir 25 ára aldri.
Samstarfsaðilar í verkefninu eru Mennta- og menningarmálaráðuneytið, Norræna Ráðherranefndin, Samfés, Háskóla Íslands og Menntamálastofnun.
Verkefnastjóri er Victor Berg Guðmundsson, framkvæmdastjóri Samfés.
Kortlagning menntunar til sjálfbærni á Norðurlöndum
https://pub.norden.org/temanord2021-511/
Þessi skýrsla kynnir helstu niðurstöður rannsóknar á menntun til sjálfbærrar þróunar (Education for Sustainable Development, ESD) á Norðurlöndum. Rannsóknin var hluti af forsetaverkefni Íslands á vegum Norrænu ráðherranefndarinnar sem hófst árið 2019 undir heitinu A Common Path (Nordic Council of Ministers, 2018). Forsetavald Íslands lagði áherslu á heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna um sjálfbæra þróun (UNSDGs), með sérstakri áherslu á málefni ungs fólks. Forsætisráðherra Íslands og samstarfsráðherra Norðurlanda lögðu fram verkefnin og undirstrikuðu mikilvægi þessarar áherslu.
Forsetaár Íslands mun leggja áherslu á málefni ungs fólks á Norðurlöndum – kynslóðarinnar sem fæddist um aldamót og er nú að hasla sér völl í lífinu. Við viljum hlusta á ungt fólk og styðja við verkefni sem efla menntun, menningu og heilsu.
(Nordic Council of Ministers, 2018, bls. 5)
Verkefnið sem kynnt er í þessari skýrslu fjallar um innleiðingu heimsmarkmiðs Sameinuðu þjóðanna nr. 4.7 í grunnmenntun í Danmörku, Finnlandi, Íslandi, Noregi og Svíþjóð. Markmiðið var að afla yfirsýnar yfir hversu vel einstök Norðurlönd hafa samþætt heimsmarkmiðin í menntastefnu sinni og framkvæmd. Heimsmarkmiðin eru sautján talsins og markmið númer 4 snýr sérstaklega að menntun. Undirmarkmiðið sem rannsóknin beindist að var heimsmarkmið 4.7, sem kveður á um eftirfarandi:
Að tryggja fyrir árið 2030 að allir lærisveinar öðlist þá þekkingu og færni sem þarf til að stuðla að sjálfbærri þróun, meðal annars með menntun til sjálfbærrar þróunar og sjálfbærrar lífsstefnu, mannréttindamenntun, jafnrétti kynjanna, eflingu friðar- og ofbeldislausrar menningar, alþjóðlegrar borgaravitundar og virðingar fyrir menningarlegri fjölbreytni og framlagi menningar til sjálfbærrar þróunar.
Fræðsluefni og gæðaviðmið
2020–2021
Þriðji áfanginn í verkefninu var leiddur af Menntamálastofnun á Íslandi. Í þessum hluta verkefnisins var þróað sameiginlegt norrænt fræðsluefni til framtíðar fyrir skóla, ásamt gæðaviðmiðum til að styðja áframhaldandi vinnu við heimsmarkmið 4.7 á öllum skólastigum. Við gerð efnisins verður tekið mið af tillögum ungs fólks og niðurstöðum könnunar á stöðu innleiðingar heimsmarkmiðs 4.7.
Menntamálastofnun vann þetta verk í nánu samstarfi við starfsfólk í öðrum norrænum ríkjum og Samfés. Við gerð efnisins var stuðst við upplýsingar og niðurstöður úr kortlagningu og samræðum við ungt fólk, með það að markmiði að gefa út sameiginlegt norrænt fræðsluefni með gæðaviðmiðum um heimsmarkmið 4.7 sem nýtist á öllum skólastigum.
Bæði ungmennaráð Samfés, fyrir ungt fólk á aldrinum 13–16 ára og 17–25 ára, tóku virkan þátt í þróun efnisins.
Andri Már Sigurðsson hjá Menntamálastofnun leiddi þennan hluta verkefnisins.